ವಿವೇಕ ಶಾನಭಾಗ

ಆಧುನಿಕ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ಜೀವನವನ್ನು ಎತ್ತಿಕೊಂಡು ಇಷ್ಟೊಂದು ಸಂವೇದನಾಶೀಲವಾಗಿ, ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ, ಹೃದಯಂಗಮವಾಗಿ ವಿವೇಚಿಸುವ ಇನ್ನೊಂದು ಕಾದಂಬರಿ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಬಂದಿಲ್ಲ.
ಗಿರೀಶ ಕಾರ್ನಾಡ

A great Indian novel.
The New York Times

Vivek Shanbhag is an Indian Chekhov.
Suketu Mehta, author of Maximum City

ಬೆಲೆ ರೂ 150/-

ಮನು ವಿ. ದೇವದೇವನ್

ಕರ್ನಾಟಕದ ಇತಿಹಾಸ ಕುರಿತ ಈ ಲೇಖನ ಸಂಗ್ರಹದೊಳಗೆ ಐದು ವಿಭಿನ್ನ ಬರಹಗಳಿವೆ. ಮೊದಲನೆಯದು ಪಂಪ ಮತ್ತು ವಚನಗಳ ನಡುವಿನ ಕಾಲಧರ್ಮದ ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯಧರ್ಮದ ವೈಷಮ್ಯಗಳನ್ನು ಕುರಿತ ತಾತ್ವಿಕ ಜಿಜ್ಞಾಸೆ. ಇದು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಚರ್ಚೆಗೊಂದು ಹೊಸ ಸೇರ್ಪಡೆ. ಎರಡನೆಯ ಲೇಖನವು, ಈಗಿನ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಸೂಚಿಸುವಂತೆ, ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಛಂದಸ್ಸಿನಿಂದ ಮುಕ್ತವಾದ ರಚನೆಗಳು ಎಂಬ ಸ್ಥಾಪಿತ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಸಾಧಾರವಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸುವಂಥದು. ಮೂರನೆಯ ಲೇಖನ ಕರ್ನಾಟಕದ ಇತಿಹಾಸದೊಳಗೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂರಚನೆಗಳೂ ದೇವಾಲಯಗಳೂ ಬೆಳೆದುಬಂದ ಕಾಲವನ್ನು ಕುರಿತದ್ದಾಗಿದ್ದರೆ, ನಾಲ್ಕನೆಯ ಲೇಖನ ಇನ್ನೂ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಆಗಿನ ನೀರಾವರಿ ಮತ್ತು ಭೌಗೋಲಿಕ ಎಲ್ಲೆಗಳ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ. ಕಡೆಯ ಲೇಖನದೊಳಗೆ ೧೨ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಯಹೂದಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಯನ್ನು ಕುರಿತ ಒಂದು ಸ್ವಾರಸ್ಯದ ಚಿತ್ರವಿದೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಬಿಡಿ ಲೇಖನಗಳೇ ಆದರೂ ಕನ್ನಡ ನಾಡಿನ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಸ ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದ ಹುಡುಕುವ, ಹೊಸ ಪುರಾವೆಗಳಿಂದ ಗ್ರಹೀತ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವ ವಿಭಿನ್ನ ಆಲೋಚನಾ ಪ್ರಸ್ಥಾನವೊಂದಕ್ಕೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ಯುವಂತಿವೆ.

ಬೆಲೆ ರೂ 210/-

ಎಂ. ಎಸ್. ಶ್ರೀರಾಮ್

ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಪ್ರಪಂಚದ ಗೆರಿಲ್ಲಾ ಕದನದಂತಿರುವ ‘ಬೇಟೆಯಲ್ಲ, ಆಟವೆಲ್ಲ’ ಕೇವಲ ರೋಚಕ ಕತೆಯಷ್ಟೆ ಅಲ್ಲ. ಇದು – ತಲೆಮಾರುಗಳ ಘರ್ಷಣೆಯಂತೆ ತೋರುತ್ತಲೇ, ಒಂದೇ ತಲೆಮಾರಿನೊಳಗೆ ಹುದುಗಿರುವ ವಿಭಿನ್ನ ಮನೋಧರ್ಮಗಳ ತುಮುಲಗಳು ಒಂದರ ಮೇಲೊಂದು ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತ, ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಹೆಣಿಗೆ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತ ತಲೆಮಾರುಗಳ ನಡುವಿನ ಗೆರೆಯನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಸ್ವಲ್ಪವೇ ಮಸುಕಾಗಿಸುವ ಕತೆ. ವ್ಯಾಪಾರೋದ್ಯಮದ ನವಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಧರ್ಮ, ರಾಜಕೀಯ, ಪ್ರೇಮ, ನೈತಿಕತೆಯನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಹೇಗೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಮರುವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದೆ, ಇಂದಿನ ರಾಜಕೀಯ ಸನ್ನಿವೇಶವು ನಮ್ಮೊಳಗೆ ಹೊಸ ಬಗೆಯ ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ತುಂಬಿಸುತ್ತಿದೆ ಅನ್ನುವುದನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುವ ಕತೆ. ಜೀವನ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಆಧುನಿಕತೆಯ ಲಗಾಮು ಹಿಡಿದು, ಜೀವನ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಯ ಪೋಷಾಕುಗಳಿಗೆ ಮೊರೆಹೋಗುವ ಅಖ್ತರ್ ಒಂದು ತುದಿಯಲ್ಲಿ. ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ಥಂಬಗಳನ್ನು ಒಡೆದು ಆಧುನಿಕ ಚಿಂತನದ ಪೋಷಾಕು ಧರಿಸಿರುವ ಅನಿರುದ್ಧ ಇನ್ನೊಂದು ತುದಿ. ಅಪ್ಪಟ ವ್ಯಾಪಾರೀ ಮನೋಧರ್ಮದ ಶಿವಾನಿ ಮತ್ತೊಂದೇ ತುದಿ. ಈ ತ್ರಿಕೋಣದ ನಡುವೆ ಸುಜಾತ ಮೂರೂ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ಎಂದೂ ಮುಟ್ಟಲಾಗದ ಒಳವರ್ತುಲವಾದರೆ, ಚಿನ್ಮಯ ಆ ಬಿಂದುಗಳ ಬೆಸೆಯುವ ಗೆರೆಗಳನ್ನು ಎಂದೂ ಮುಟ್ಟಲಾಗದ ಹೊರವರ್ತುಲ. ಇಂಥ ಪಾತ್ರಗಳ ಜಂಜಾಟಗಳೇ ಈ ಕಾಲದ ಜಟಿಲತೆಯನ್ನು ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಗಾಢವಾಗಿ ಅಚ್ಚೊತ್ತಿದೆ. ಶಿವಾನಿಯ ಪಾತ್ರ ಕನ್ನಡ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸತೊಂದು ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕವಷ್ಟು ಗರಿಗರಿಯಾಗಿದೆ. ಕತೆಗಾರ ಪಾತ್ರಗಳ ಜಗತ್ತನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸದಿದ್ದಾಗ ಆ ಪಾತ್ರ ಎಷ್ಟು ಪ್ರಖರವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಬಹುದು ಅನ್ನುವುದಕ್ಕೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ – ಶಿವಾನಿ. ಅರ್ಬನ್ ಜಗತ್ತಿನ ತಾಜಾ ಅನಾವರಣ ಇಲ್ಲೊಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಮಾಹೊಲ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. ಹಳೆಯ ರೂಪಕದಂತಿರುವ ಮಾಯಾಬಜಾರಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ವ್ಯಾಪಾರೀ ಮಳಿಗೆಗಳ ಗಾಜುಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಆಚೆ‌ಈಚಿನದನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೇ ಕಾಣಿಸುವ ಕಲಸುಮೇಲೋಗರದಂಥ ಪ್ರತಿಫಲನವಿದೆ.

– ವಿಕ್ರಂ ಹತ್ವಾರ್

ಬೆಲೆ ರೂ 250/-

ಎಂ. ಎಸ್. ಶ್ರೀರಾಮ್

“ಸ್ವಾರ್ಥದ ಮೇಲೂ ಆಧಾರಿತವಾಗದೇ, ತ್ಯಾಗದಂತೆ ನಡೆಯದೆ ಒಂದು ದಿವ್ಯ ಮಧ್ಯ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಬಿಟ್ಟಂತಿರುವ ಸಹಕಾರಿ ಆಂದೋಲನ” ಕುರಿತು ಸಹಕಾರ ತತ್ವದ ತಜ್ಞ, ಹಿರಿಯ ಬರಹಗಾರ ಎಂ ಎಸ್ ಶ್ರೀರಾಮ್ ಸೊಗಸಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹಲವು ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಕಾರ್ಯವೈಖರಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಹಕಾರ ಕುರಿತ ‘ನಾವಿರುವುದೆ ನಮಗಾಗಿ’ ಕೃತಿ ವ್ಯಾಪಾರಿ ತತ್ವವನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಲೇ ಬೆಳೆದ ಸಹಕಾರ ಕ್ಷೇತ್ರ ಸಾಗುತ್ತಿರುವ ದಾರಿಯ ತುಲನಾತ್ಮಕ ಅವಲೋಕನವಾಗಿದೆ… ಎಂ ಎಸ್ ಶ್ರೀರಾಮ್ ‘ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ಏಕೆ ವಿಫಲವಾಗುತ್ತಿವೆ’ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪಡೆದವರು, ಯಶಸ್ವಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘದ ದಾರಿ ಅರಿತವರು. …ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳ ಕಾರ್ಯವೈಖರಿ, ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗುತ್ತ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೊದಲ ತಲೆಮಾರಿನ ಷೇರು ಸದಸ್ಯರು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಸಂಕ್ರಮಣ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಾವಿದ್ದೇವೆ. ಸದಸ್ಯರು ಸೋತರೆ ಹಣ ಕೂಡ ಸೋಲುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಎಚ್ಚರ ಚುನಾವಣೆ, ವಾರ್ಷಿಕ ಸಭೆಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಬಾರದು. ಸಹಕಾರ ಕುರಿತ ಆರೋಗ್ಯಯುತ ಸಂವಹನ ನಿತ್ಯವೂ ನಡೆಯಬೇಕು. ದೋಷಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ನಡೆಯುವುದು ಮುಖ್ಯ. ಸುಧಾರಣೆ ನಿತ್ಯದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಅಕ್ಷರ ಪ್ರಕಾಶನ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಎಂ ಎಸ್ ಶ್ರೀರಾಮ್ ಅವರ ‘ನಾವಿರುವುದೆ ನಮಗಾಗಿ’ ಮೌಲಿಕ ಕೃತಿ. ಸಹಕಾರ ಜೀವನ ಮಾರ್ಗ ನಂಬಿದ ಎಲ್ಲರ ಅಕ್ಷರದ ಬೆಳಕು.

– ಶಿವಾನಂದ ಕಳವೆ

ಬೆಲೆ ರೂ 200/-